ใกล้ถึงวันลอยกระทง 2566 แล้ว มาทำความรู้จักประวัติวันลอยกระทงกันเถอะ

สำหรับวันลอยกระทง 2566 จะตรงกับวันที่ 27 พฤศจิกายน 2566 ซึ่งเป็นวันสำคัญที่ใครหลาย ๆ คนมักจะนำกระทงมาลอยลงในแม่น้ำลำคลองที่แต่ละพื้นที่ได้มีการจัดเอาไว้ให้เฉพาะ บ้างก็เป็นกระทงที่ซื้อมา บ้างก็เป็นกระทงที่ทำขึ้นเองตามความชอบ หากเป็นความเชื่อในสมัยโบราณ การลอยกระทงก็เพื่อเป็นการขอขมาพระแม่คงคาที่เราได้ทำไม่ดีต่อแม่น้ำลำคลอง หากเป็นความเชื่อของผู้คนในยุคนี้ การลอยกระทงก็เพื่อเป็นการลอยสิ่งไม่ดีให้หลุดพ้นออกไป ว่าแต่ตามตามตำนานแล้วเรากระทงกันเพื่อนอะไร มีที่มาที่ไปยังไง วันนี้เราจะพามาทำความรู้จักกันให้ดียิ่งขึ้น

ประวัติวันลอยกระทง

ประเพณีลอยกระทง มักจะถูกจัดให้มีขึ้นคืนวันเพ็ญ เดือน 12 หรือวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 12 ซึ่งเป็นวันที่พระจันทร์เต็มดวง ทั้งยังเป็นช่วงเวลาที่น้ำขึ้นเต็มตลิ่ง ผู้คนก็จะนำเอาดอกไม้ ธูป เทียน หรือสิ่งของต่าง ๆ ใส่ลงไปในสิ่งประดิษฐ์ที่เป็นภาชนะที่ลอยน้ำได้ อาทิ กระทง แพ หรือดอกบัว จากนั้นก็จะนำเอาไปลอยตามลำน้ำเพื่อวัตถุประสงค์และความเชื่อที่แตกต่างกันไป ในความเป็นจริง ประเพณีการลอยกระทงนั้นไม่ได้มีแค่ในประเทศ แต่ในจีน อินเดีย ลาว พม่า และเขมร ก็มีความเชื่อเกี่ยวกับลอยกระทงคล้าย ๆ กับบ้านเรา ที่ต่างกันก็คงจะเป็นรายละเอียด ขั้นตอน พิธีกรรม และความเชื่อในแต่ละท้องที่

ทำไมเราต้องลอยกระทง

การลอยกระทงเป็นประเพณีที่มีมาตั้งแต่โบราณ เพียงแต่ไม่ปรากฏหลักฐานที่แน่ชัดว่ามีการริเริ่มมาตั้งแต่เมื่อใด แต่ละท้องที่ก็จะมีความเชื่อและวัตถุประสงค์ที่แตกต่างกันไป บ้างก็เกี่ยวกับพระพุทธศาสนา เป็นการบูชาพระเกศแก้วจุฬามณีบนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ บ้างก็ว่าเป็นการบูชารอยพระพุทธบาท ณ หาดทรายริมฝั่งแม่น้ำนัมมทา ซึ่งปัจจุบันก็คือแม่น้ำเนรพุททาในอินเดีย บ้างก็ว่าเป็นการต้อนรับพระพุทธเจ้าในเสด็จกลับจากเทวโลกเมื่อครั้งไปโปรดพุทธมารดา

ทำไมกระทงส่วนใหญ่ถึงเป็นรูปดอกบัว

จากข้อมูลที่ปรากฏในหนังสือตำรับท้าวศรีจุฬาลักษณ์ หรือตำนานนางนพมาศ ซึ่งนางเป็นสนมเอกของพระมหาธรรมราชาลิไทย หรือพระร่วง แห่งกรุงสุโขทัย ได้ระบุเอาไว้ว่า ช่วงเวลาวันเพ็ญเดือนสิบสอง เป็นเวลาเสด็จประพาสลำน้ำ ตามพระราชพิธีในเวลากลางคืน และได้มีรับสั้งให้บรรดาพระสนมนางในทั้งหลายตกแต่งกระทงประดับดอกไม้ธูปเทียน นำไปลอยน้ำหน้าพระที่นั่ง ในคราวนั้น ท้าวศรีจุฬาลักษณ์ก็ได้คิดประดิษฐ์กระทงเป็นรูปดอกบัวกมุทขึ้น เพราะเห็นว่าเป็นดอกบัวพิเศษที่มักจะบานในเวลากลางคืนเพียงปีละครั้งในช่วงวันนี้ เหมาะมากที่จะทำเป็นกระทงแต่งประทีป ลอยไปถวายสักการะรอยพระพุทธบาท พอพระร่วงเจ้าได้ทอดพระเนตรเห็นก็รับสั่งถึงความหมาย นางก็ได้อธิบายจะเป็นที่พอพระราชหฤทัย พระองค์จึงได้ตรัสว่า ‘แต่นี้สืบไปเบื้องหน้าโดยลำดับ กษัตริย์ในสยามประเทศ ถึงกาลกำหนดนักขัตฤกษ์ วันเพ็ญเดือน 12 ให้นำโคมลอยเป็นรูปดอกบัว อุทิศสักการบูชาพระพุทธบาทนัมมทานที ตราบเท่ากัลปาวสาน’

อ่านเพิ่มเติม : https://www.sanook.com/campus/910912/